Ιστορία

                         
                           ΚΑΛΕΒΙΣΤΑ

Το όνομα ΚΑΛΕΒΙΣΤΑ είναι μια σύνθετη λέξη, που βγαίνει απο το ΚΑΛΕ και ΒΙΣΤΑ και σημαίνει Καλό πέρασμα.  

Αναφερόμαστε σε μία μικρή περιγραφή για το χωριό Καλέβιστα, βασισμένη πάντα σε αναφορές ανθρώπων που έζησαν στο χωριό αυτό και μας τις διηγούνται.

 Το χωριό φαίνεται να πρωτοκατοικείται περί τον 17ο αιώνα. Αποτελούνταν από καλύβια, στα οποία κατοικούσαν διάφορες οικογένειες οι οποίες είχαν καταφύγει από την οργή του κατακτητή (των Οθωμανών). Αυτοί οι άνθρωποι το είχαν διαλέξει ως καταφύγιο, λόγο της θέσεως που βρισκόταν , στους πρόποδες της Αλεβίτσας. Το 1710 φαίνεται να έχει κτισθεί η πρώτη εκκλησία του χωριού ο Άγιος Αθανάσιος όπως το μαρτυρεί και κάποια πέτρινη πλάκα που βρέθηκε επάνω της κτισμένη με χαραγμένη την χρονολογία κατασκευής της. Κατά το 1850 εμφανίζονται και άλλοι κάτοικοι  από την Ήπειρο και την Θεσσαλία. Το 1865 κτίζετε η δεύτερη εκκλησία του χωριού ο Άγιος Δημήτριος ο οποίος σώζετε μέχρι και σήμερα σε καλή κατάσταση. Τα σπίτια ήταν περίπου 80-90,οι κάτοικοι δεν ξεπερνούσαν τους  500 ( 70 οικογένειες), οι οποίοι ασχολούνταν κυρίως με την  υλοτομία, γεωργία, κτίστες και κτηνοτροφία. Το χωριό είχε 1500 στρέμματα καλλιεργήσιμης γης. Είχε 4 παντοπωλεία και 1 καφενείο. Ήταν ξεχωριστή κοινότητα έως το έτος 1952.Τις προμήθειες τους τις κάνανε από την Καστοριά και το Νεστόριο. Το έτος 1928 κτίζετε το πρώτο σχολείο δημοτικής εκπαίδευσης. Σε απόσταση από το τελευταίο σπίτι του χωριού υπήρχε σε 300 μέτρα η Ελληνική μεθόριος  από την Αλβανία, το υψόμετρο του χωριού ανέρχεται στα 1180 μέτρα, η τοποθεσία του είναι πανοραμική, μια και στα πόδια της ανατολικά φαίνεται ο κάμπος της Καστοριάς και βόρεια ο κάμπος του Δεβολίου της Αλβανίας, η αμφιθεατρική αυτή θέση του χωριού από βορειοδυτικά προς νοτιοανατολικά σε συνδυασμό με την άγρια ομορφιά που του χάριζαν τα κατάφυτα από δάση βουνά καθιστούσαν το χωριό ένα μαγευτικό θέρετρο με σπίτια σκαρφαλωμένα σε πλαγιά. Τα όμορφα σπίτια ήταν ιδιόρρυθμα χτισμένα με τα στενά και πετρόστρωτα καλντερίμια. Βρισκότανε ακόμη το χωριό ‘’καθισμένο’’ στο λαιμό του περήφανου αετού που σχηματίζουν τα βουνά Γράμμος και Βίτσι. Το κεφάλι, ο λαιμός και ο κορμός του αετού αποτελούν την οροσειρά τις  Πίνδου και οι φτερούγες του ο Γράμμος και το Βίτσι. Στο λαιμό αυτού του αετού ‘’κουρνιάζει’’ η περήφανη Αλεβίτσα και που σφίγγει στην αγκαλιά της την Καλη-βρύση, στο βόρειο μέρος του χωριού βρίσκετε μια χαράδρα που ονομάζετε ‘’Ρακίτσκο’’ και στο νότιο μέρος μια άλλη το ‘’Κοτσομπόρε’’. Η κάθε μια από τις χαράδρες αυτές σχηματίζει και ένα ποταμάκι με άφθονα κρύα νερά τα οποία διοχετεύονται από διάφορες πηγές του χωριού. Το χωριό είχε 4 βρύσες , 2 σχολεία  2 εκκλησίες, 3 παρεκκλήσια,1 αλευρόμυλο, σταθμό χωροφυλακής, και έδρα τελωνοφυλακής. Κατά τον δεύτερο όμως παγκόσμιο πόλεμο δεν έλειψαν και στο χωριό οι καταστροφές από Ιταλικούς βομβαρδισμούς όπου καταστράφηκε η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου που δεν θα βρούμε τίποτα να σώζετε από την αρχική της κατασκευή, καθώς και το σχολείο, επίσης απο πυροβόλο όπλο των Ιταλικών δυνάμεων καταστράφηκε και το εκκλησάκι του Αγίου Αχχιλείου στο ύψωμα της Αλεβίτσας. Το χωριό μετονομάστηκε σε Καλη-βρύση  από Καλέβιστα όπως αναφέρετε και στο φύλλο της εφημερίδας της  κυβέρνησης ΦΕΚ 156 8-8-1928. Το χωριό ερημώθηκε τελειωτικά μετά τον εμφύλιο πόλεμο τα έτη 1944-1948.Και με την πάροδο του χρόνου λεηλατήθηκαν τα κτίσματα από διάφορους επιτήδειους που πήραν ότι έβρισκαν στο πέρασμά τους από  πέτρες, έως και όλα τα υλικά που υπήρχαν σε κάθε σπίτι για να χρησιμοποιηθούν σε δικές τους κατασκευές.Κατά την δεκαετία του 70' άρχισαν δειλά-δειλά να επιστρέφουν οι εναπομείναντες οικογένειες προσπαθώντας να διαφυλάξουν  την περιουσία τους που είχε είδη καταστραφεί. Και έτσι σιγά-σιγά όποιος είχε την οικονομική ευχέρεια έκτισε το δικό του σπίτι στα πατρικά θεμέλια. Αυτή την στιγμή υπάρχουν περίπου τα 20 κτίσματα που αυτό δηλώνει ότι το χωριό αρχίζει και παίρνει νέα πνοή.

          Σημαντικές ημερομηνίες

1700  Φέρεται κτισμένη η πρώτη μορφή του χωριού

1710   Κτίστηκε ο Άγ. Αθανάσιος

1850  Ήρθαν και άλλοι κάτοικοι από ήπειρο και Θεσσαλία

1865   Κτίστηκε ο Άγ. Δημήτριος

1897  Το πρώτο κτύπημα του χωριού από τους Οθωμανούς

1912  Οι Οθωμανοί έκαψαν το χωριό 

1917  Το χωριό καίγεται από πυρκαγιά

1918  Οι Οθωμανοί σκότωσαν στην πλατεία τέσσερις κατοίκους

1928  Κτίστηκε το νέο σχολείο

1969  Στις 5 Νοεμβρίου η ίδρυση του συλλόγου Καληβρυσιωτών

1975  Στις 31 Ιουλίου η θεμελίωση του ξενώνα από τον σύλλογο Καληβρυσιωτών  η Αλεβίτσα